فرازهای فضیلت

شب اول ماه رجب بسیار شریف است و از حضرت رسول اکرم (صلّی الله علیه و آله و سلّم) روایت‏شده که هر که درک کند این ماه را، و در اول، وسط و آخر آن غسل کند، از گناهان بیرون می‏آید، زیارت حضرت امام حسین (علیه السّلام) هم توصیه شده و نیز اقامه بیست رکعت نماز، بعد از نماز مغرب به ترتیبی که در کتب ادعیه ذکر شده نیز مورد تاکید قرار گرفته و شیخ طوسی در «مصباح المتهجد» روایت کرده است از ابوالبختری وهب بن وهب از امام صادق (علیه السّلام) از جدش حضرت علی (علیه السّلام) که آن امام را خوش می‏آمد که خود را در چهار شب در حال احیاء نگه دارد که یکی از آن شب‏ها، اولین شب رجب بود، خواندن دعاهای ویژه به هنگام دیدن ماه رجب چیزی است که درباره آن سفارش شده است، بجاست که سالک طریق حق در این دعا شعبان و رمضان را هم به یاد آورد و از خداوند بخواهد تا او را آمادگی و توانایی بدهد تا آن دو ماه را به شایستگی پذیرا شود و حق آنها را ادا کند . (22) روزه گرفتن در اولین روز این ماه نیز ثواب بسیاری دارد و روایت‏شده که حضرت نوح (علیه السّلام) در این روز به کشتی سوار گردید و دستور داد کسانی که با او همراهند روزه بگیرند، علاوه بر آن به جای آوردن نماز سلمان و خواندن دعاهایی ویژه که در کتاب «اقبال الاعمال‏» آمده است، از مهمترین اعمال این روز است . 
اگر نخستین شب رجب، شب جمعه باشد «لیلة الرغائب‏» نام دارد که سزاوار است اعمال آن به جای آورده شود، از مصطفای پیامبران حضرت محمد (صلّی الله علیه و آله و سلّم) روایت‏شده که آن حضرت فرمودند از نخستین شب جمعه رجب غافل نمانید که فرشتگان آن را لیلة‏الرغائب نامیده‏اند، آنگاه که یک سوم این شب سیر می‏شود ملائکه در کعبه و اطرافش اجتماع می‏کنند در این حال خداوند بدانان فرماید: فرشتگان من چه خواسته‏ای دارید؟ جواب می‏دهند: تقاضای ما این است که بر روزه داران رجب ببخشایی، خداوند می‏فرماید: بخشیدم . رجب طلایه‏دار انس و محبت‏با خدای یکتاست و حضرت امام محمد باقر (علیه السّلام) طلیعه آن ماه خجسته، آفتاب دین ودانش از مطلع رجب جان افسردگان خاکی را گرمی روحانی می‏افزاید، کیست که با ماه رجب انسی داشته باشد و پنجمین فروغ امامت را نشناسد و کیست که امام رجب را اقتدا کرده باشد و ماه امام را درنیافته باشد، در روز جمعه نخستین روز ماه رجب سال 57 هجری کودکی در مدینه دیده به جهان گشود که او را محمد نامیدند و ابوجعفر کنیه و باقرالعلوم لقبش بود و به هنگام تولد او هاله‏ای از شکوه و عظمت این نوزاد نورانی را فرا گرفت . (23) 
در روز سوم رجب سال 254 هجری حضرت امام هادی (علیه السّلام) پس از 33 سال مجاهدت علمی و فرهنگی و صیانت از دیانت در حالی که 41 سال و چند ماه از عمر بابرکتش می‏گذشت‏با دسیسه معتز عباسی توسط سم به شهادت رسید و پس از آن که امام عسکری (علیه السّلام) بر پدر خود نماز گذارد پیکر پاک آن حضرت در خانه‏اش در سامرا دفن گردید که بارگاه مبارکشان در نهایت‏بلندپایگی و درخشندگی تا امروز به آسمان فخر می‏فروشد . (24) 
نسیم صبح جمعه دهم رجب سال 195 هجری می‏وزد و مشعلی دوباره در راهبری عاشقان ولایت گشوده می‏شود، حیاتی سراسر بخشش و کرامت جهان را در بر می‏گیرد و جوادالائمه آن چراغ عالم‏افروز تقوا و احسان بر عرصه جهان قدم می‏نهد، گویی که تمام کائنات به این وجود ملکوتی حسرت می‏برند و ملائکه برای تماشای سیمای سرشار از معنویت او صف بسته‏اند، جلوه‏ای از اشراق انوار هدایت‏بر طالبان کمال پرتو افشانی می‏کند چه این که نوری از درون نوری دیگر پدید آمده است و توسط آن منازل معرفت الهی گشوده می‏شود حضرت امام رضا (علیه السّلام) خطاب به شیعیان پس از ولادت فرزندشان فرمودند: خداوند فرزندی نصیبم کرد که همچون موسی بن عمران شکافنده دریاهاست و مادرشان به سان مادر عیسی پاک و مقدس است ولی او به ظلم کشته می‏شود، به طوری که فرشتگان آسمان بر او می‏گریند و خداوند بر دشمن او و هر کس که به وی ستم نماید غضب می‏کند و به عذاب الیم گرفتار می‏نماید . (25) 
مستحب است در شب سیزدهم رجب انسان دو رکعت نماز بخواند که در هر رکعت آن حمد یک مرتبه و سوره یاسین و تبارک الملک و توحید بخواند . روز جمعه سیزدهم رجب، سال سی بعد از حادثه عام‏الفیل فاطمه بنت اسد در خانه کعبه فرزندی را به دنیا آورد که عرشیان و قدسیان از این بابت در موجی از شعف و شادی فرو رفتند و اهل زمین در حیرت قرار گرفته، نوزادی که شیوه ولادتش نقطه عطفی در سیر تاریخی بشر پدید آورد و خداوند در آن حد برایش اعتبار قائل گردید که در حریم مطهر خود او را پاک به دنیا آورد ولیاقت آن را داشت که از خدا نیز نامی گیرد و «علی‏» نامیده می‏شود . شان و شکوه و حق و حقوق هر روز با میزان ظهور الطاف و عنایات الهی در آن سنجیده می‏شود و در سیزده رجب با ولادت حضرت علی (علیه السّلام) لطف الهی در پایه‏ای تجلی کرده که به راستی توصیف آن بلکه درک و دریافت آن از توان ما بیرون است زیرا ولایت آن بزرگوار رکن ایمان بلکه روح ایمان است، پس بجاست که شیعیان روز تولد آن پیشوای پرهیزگاران و تقسیم کننده بهشت و دوزخ و پناه محرومان را عید بزرگ خود بشمارند و بالاترین شان و شکوه را برای آن قائل شوند و خداوند را در برابر چنین نعمتی سپاس گویند . خوشا به حال کسانی که در چنین ایام پربرکتی در کنار کعبه یعنی زادگاه حضرت علی (علیه السّلام) به انجام مراسم عمره توفیق یابند و در زادروز مولود کعبه به نشانه ارج نهادن بر پایمردی قهرمان توحید، پروانه وار بر گرد سمبل توحید طواف کنند . 
روز سیزدهم رجب نخستین روز از «ایام البیض‏» است که تا روز پانزدهم ادامه دارد و چون ماه از آغاز تا پایان این ایام به درستی می‏درخشد بدین عنوان شهرت یافته است . (26) ثواب بسیاری برای روزه‏داری در ایام البیض وارد شده و اگر کسی بخواهد عمل ام داوود را به جای آورد باید این روز را صائم باشد، اعتکاف در این سه روز فضیلت دارد و رسول اکرم (صلّی الله علیه و آله و سلّم) فرموده‏اند: هر کس از روی ایمان و برای رسیدن به ثواب معتکف شود، گناهانش آمرزیده می‏گردد . (27) 
در کتاب «اقبال الاعمال‏» آمده است‏حضرت آدم از خداوند پرسید خدایا محبوب‏ترین روزها و گرامی‏ترین زمان‏ها نزد تو کدامند؟ خداوند به وی وحی کرد: محبوب‏ترین روزها نزد من پانزدهم رجب است، ای آدم در این روز بکوش تا با قربانی کردن، میهمانی دادن، روزه داشتن، نیایش کردن، بخشش خواستن و لا اله الا الله گفتن به من تقرب جویی، چنین تقدیر کرده‏ام که فرزندی از احفاد تو را به پیامبری برانگیزم و روز نیمه رجب را به او و امتش اختصاص دهم که در آن روز چیزی از من نخواهند جز آن که بدانان ببخشم . . . حال که نیمه رجب چنین شکوهی دارد بر سالک عاقل است که به خود آید و چنین فرصت‏خوبی را برای درمان گناهان گذشته‏اش و برای جبران اوقات از دست رفته‏اش غنیمت‏بشمرد و آن را به آسانی از دست ندهد و بکوشد تا با اخلاص در یک روز خرابی‏های عمر را بازسازد . خواندن دعای استفتاح (عمل ام داوود) با همه شطر و شرطهایش، زیارت امام حسین، به جای آوردن چهار رکعت نمازی که حضرت امیر (علیه السّلام) در این روز به جای می‏آورد و پس از آن خواندن دعای یا مذل کل جبار و سپس نیازهای خود را از خدا خواستن، به جای آوردن نیمه دوم نماز سلمان، صلوات بر پیامبر اکرم (صلّی الله علیه و آله و سلّم) فرستادن، روز مذکور را با توسل به اولیای الهی به پایان بردن از جمله اعمال این زمان است . (28) 
ناگفته نماند که 15 رجب آغاز مهاجرت مسلمانان مکه به حبشه در سال پنجم بعثت است و در همین روز بود که قبله مسلمانان از بیت‏المقدس به جانب بیت الله الحرام و خانه کعبه تغییر یافت . در 15 رجب سال 62 هجری حضرت زینب کبری (س) رحلت‏یافت همان بانویی که استوار و مقاوم به دفاع از حق و تهاجم به ستم پرداخت و ناروایی امویان را افشا نمود و با تازیانه کلماتش در دل کارگزاران یزید هراس افکند، کوله بار اسارت را بر دوش کشید و کاروانی را که لطف خدا بدرقه آن بود از شهری به شهری دیگر هدایت کرد و در صیانت از نهضت عاشورا کوشید بانویی که به هیچ ذلتی تن نداد و نمونه آشکاری از انسانیت و پرهیزگاری گشت و در رسانیدن پیام امام سوم کوتاهی نکرد . 
در روز 25 رجب سال 183 ه . ق هفتمین فروغ امامت توسط هارون - خلیفه عباسی - به شهادت رسید و بدین گونه فروغی فروزان پس از سال‏های متمادی تحمل حبس و شکنجه و فشارهای سیاسی و مجاهدت‏های ارزشمند در مسیر انسان سازی جامعه اسلامی، عبد صالحی با چنگال انسان فاجری در بارگاه قدس و ملکوت آرام گرفت . 
شب و روز بیست و هفتم رجب یکی از شب‏ها و روزهای بسیار ارجمند و بلکه ارزشمندترین شب و روز سال در کتاب «اقبال الاعمال‏» از امام جواد روایت‏شده است که آن حضرت فرمود: در رجب شبی است که برای مردم از هر چه آفتاب بر آن تابیده بهتر است و آن شب بیست و هفتم این ماه است که فردای آن روز بعثت پیامبر روی داد و به جای آوردن اعمال ویژه آن پاداش برابر شصت‏سال عبادت دارد . (29) 
در روز 27 رجب نفخه‏ای آسمانی همراز روحی گشته که با عالم ملکوت انس دارد، ستاره‏ای که با طلوعش آتشکده‏ها را به دست فنا سپرد و کنگره‏های کاخ استبداد کسری را فرو ریخت، اینک پیام رسالت را نجوا می‏کند راهی از نور در امتداد آسمان تا زمین مکه و افق تا افق فرشتگان صف در صف ایستاده‏اند و غار حرا در هاله‏ای از نور با خورشیدی در میان، جبرئیل آرام بر زمین گام می‏گذارد، نبض زمان تند می‏زند، شب می‏گریزد و چلچراغ دستی به استقبال می‏گشاید . سرانجام روز موعود فرارسید و وعده‏های الهی تحقق یافت، بعثت پیامبر اسلام همچون آذرخشی کویر منحط و خفقان گرفته انسانیت را پرتو افشانی نمود و طلیعه وحی با فرمان قاطع «اقرا» نمودار گشت و موجی از نور الوهیت در غار حرا برخاست و جام جان پیامبراکرم (صلّی الله علیه و آله و سلّم) را لبریز از معنویت و روانش را از انوار معرفت مبتهج نمود . در کتب ادعیه اعمالی از قبیل روزه داری، غسل کردن، زیارت حضرت رسول (صلّی الله علیه و آله و سلّم) و حضرت علی (علیه السّلام) و به جای آوردن دوازده رکعت نماز قبل از ظهر، خواندن دعای: «یا من امر بالعفو و التجاوز . . .» توسل به معصومین برای این روز ذکر شده است که به جای آوردن آن ثوابی عظیم دارد . در آخرین روز ماه رجب ضرورت دارد که سالک طریق عبودیت اعمال و عبادات یک ماهه خودش را به خدای واگذارد و عذرخواهانه زبان به پوزش بگشاید و از پیشگاه پیامبران و امامان توسل جوید و آنان را شفیع خویش سازد و نیمه سوم نماز سلمان را به جای آورد . (30) 

پی‏نوشت‏ها: 

1) اشاره است‏به آیه 36 از سوره توبه: منها اربعة حرم . . . . 
2) فضائل الاشهر الثلاثه، ابن بابویه قمی، تحقیق غلامرضا عرفانیان، ص‏24 . 
3) بحارالانوار، علامه مجلسی، ج‏97، ص‏37 . 
4) مفاتیح الجنان، ص‏228 . 
5) فصلنامه میقات حج، سال چهاردهم، شماره 16، تابستان 1375، ص‏22 و 23 . 
6) در این مورد بنگرید به کتاب بحارالانوار، ج‏97، ص‏26 - 55; تحف‏العقول ابن سعید حرانی، ص‏304 - 511 . 
7) المراقبات فی اعمال السنة، میرزا جواد ملکی تبریزی، (متن ترجمه) ص‏70 . 
8) آشنایی با قرآن، شهید مطهری، ج‏8، ص‏233 . 
9) این دعا در مآخذ قبل و نیز آثاری چون اقبال الاعمال ; تحفه حلوانی و مفاتیح الجنان آمده است . 
10) المراقبات، ص‏78 - 79 . 
11) مفاتیح الجنان، ص‏24 . 
12) فضائل الاشهر الثلاثة ابن بابویه قمی، ص‏18 . 
13) بحارالانوار، ج‏97، ص‏37، ماخذ قبل، ص‏23 . 
14) امالی شیخ صدوق، ترجمه آیت الله کمره‏ای، ص‏539 - 540 . 
15) در خصوص شرح حال این عالم وارسته و استاد اخلاق نگاه کنید به کتاب ناصح صالح از نگارنده . 
16) آشنایی با قرآن، ج‏8، ص‏234 - 235 . 
17) مستدرک الوسایل، میرزا حسین نوری، ج‏8، ص‏7 . 
18) شرح زیارت رجبیه، شیخ محمد باقر بیرجندی، ص‏129 - 130 . 
19) المراقبات، ص‏108 . 
20) شیخ طوسی در مصباح المتهجد و سلاح المتعبد، سید بن طاووس در اقبال الاعمال و شیخ عبدالله کفعمی در کتاب مصباح و نیز علامه مجلسی در بحارالانوار این دعا را روایت کرده‏اند . 
21) نک: مصباح الزائر، سید بن طاووس و تحفة الزائر علامه مجلسی و نیز منابع پیشین . 
22) المراقبات، ص‏78، مفاتیح ص‏243 - 244 . 
23) مصباح المتهجد شیخ طوسی، ص‏557 . 
24) نک: تاریخ یعقوبی، ج‏2، ص‏503; حیات الامام الهادی، باقر شریف قرشی، ص‏348 . 
25) نک: اصول کافی، ج‏2، بحارالانوار، ج‏50 و ارشاد شیخ مفید . 
26) تفسیر روح البیان، ج‏3، ص‏422 . 
27) کنزالعمال، حسام الدین هندی، حدیث 24007 . 
28) المراقبات، ص‏116 . 
29) در ماخذ قبل، ص‏117 - 121 این اعمال ذکر شده است . 
30) المراقبات، ص‏122 . 

منبع: http://www.hawzah.net

نظرات شما عزیزان:

نام :

آدرس ایمیل:

وب سایت/بلاگ :

متن پیام:

نظر خصوصی

 کد را وارد نمایید:

 

 

 

عکس شما

آپلود عکس دلخواه: